Erazer Beast X40

Wij mochten bij FOK! Games weer een krachtige laptop aan de tand voelen, ditmaal de Erazer Beast X40, het jongere maar veel sterkere broertje van de Major X20 die we eind vorig jaar hebben getest. De X40 beschikt over zo'n beetje de zwaarste hardware die in een laptop gepropt kan worden, en dat is te merken ook, zowel in gewicht, prestaties en prijs.

De meest opvallende feature van de X40 is de optionele losse waterkoelingunit. De laptop werd in ons geval geleverd met een klein kastje dat je zelf moet vullen met water en aan kunt sluiten op de laptop. Het kastje wordt gevoed door de voeding van de laptop en kan worden aangestuurd via de meegeleverde software. Op deze manier worden zowel de CPU als de GPU gekoeld en kunnen er betere prestaties worden neergezet, volgens het boekje tot zo'n 15%. In de meeste tests kwamen we een stuk lager uit qua frameratewinst, maar er waren ook enkele uitschieters.

De losse waterkoelingunit heeft een bescheiden formaat en beschikt over een grote fan. Wanneer de Beast X40 aan het werk moet, bijvoorbeeld in een potje Starfield of Cyberpunk 2077, dan begint de laptop vrijwel meteen een hoop geluid te produceren. Nu heb ik persoonlijk niet zoveel moeite van het geluid dat door gamehardware wordt geproduceerd - in de meeste gevallen zal dit overstemd worden door het geluid uit aangesloten speakers of een headset - maar het blijft opvallend hoe luid de ventilatoren zijn. De meegeleverde cooling unit blaast zelf ook zodra je wat van de laptop vraagt, maar het grote voordeel is hier dat de fans in de laptop zelf minder hard hoeven te werken met de koeler aangesloten, en dus een stuk stiller zijn, en de geluidsproductie van de cooling unit beduidend minder is dan dat van de laptop zónder de koeler.

Op het uiterlijk valt weinig aan te merken. Om één van de zwaarste (mobiele) videokaarten te kunnen herbergen is de laptop behoorlijk dik, waarbij grote luchtroosters rondom de laptop zijn geplaatst. Er zijn weinig RGB-tierelantijntjes te bekennen, er zit een fraai lichtgevend Erazer-logo op het deksel en een subtiele LED-strip op de achterzijde die uiteraard qua kleuren volledige customizable is. Op de achterkant zit naast een HDMI-, Thunderbolt 4 USB- en de waterkoeleraansluitingen gelukkig ook nog een ethernetpoort om de laptop van een bekabelde netwerk/internetverbinding te voorzien. Qua snelheid en stabiliteit in multiplayergames blijft dat toch de voorkeur houden over WiFi (6), vooral als de laptop veelvuldig op dezelfde plek blijft staan wat gezien zijn gewicht niet onaannemelijk is.

De behuizing voelt goed stevig aan met wel een beetje een 'premium' plastic feel, in werkelijkheid heeft de laptop een metalen chassis met afwerkingen van een soort rubber-coating wat zorgt voor een fijne stroeve grip. Het maakt niet dat de laptop goedkoop aanvoelt, wel alsof de machine compleet aan diggelen valt mocht hij ooit van een bureau gestoten worden, wat vooral te danken is aan het enorme gewicht. Het advies is dan ook om aan enige 'cable management' te doen zodra je de laptop hebt aangesloten om struikelgevaar (en daarmee valgevaar voor de laptop) te minimaliseren. In dat opzicht is het gewicht misschien ook wel een pluspunt, dit bakbeest stoot je niet zomaar van je bureau... 

Het 16:10-scherm met een 2560x1600-resolutie toont een zeer scherp en kleurijk beeld, en de behoorlijk dunne bezels zorgen voor een fraai beeldoppervlak op het toch al vrij forse 17" inch paneel. Het scherm is mat afgewerkt wat zorgt voor minder reflectie en met de verversingssnelheid van 240Hz kunnen puike framerates getoond worden.

De X40 heeft een uitermate fijn, mechanisch toetsenbord dankzij de Cherry MX ultra low profile switches. Je omgeving is wellicht minder blij met je als je een uitgebreid verslag gaat zitten tikken gezien het typische 'typemachine'-lawaai dat hij produceert bij het gebruik van de toetsen. Dat is met een los mechanisch toetsenbord natuurlijk niet anders, bovendien doet de kwaliteit van het laptoptoetsenbord niet onder voor een gewoon mechanisch Cherry keyboard. Er is iets bevredigends aan mechanische toetsen wat het gebruik in zijn algemeen gewoon prettiger maakt. Het is voor mij de eerste keer dat ik een dergelijk toetsenbord in een laptop aantref en het is echt van meerwaarde en laat eens te meer zien dat Erazer alles uit de kast trekt om met dit model maximaal in te zetten op gaming features.

Een andere uiterlijke eigenschap die meteen in het oog springt is de enorme touchpad. Aan de breedte moest ik even wennen, maar om te voorkomen dat je met je polsen ongewild dingen aanklikt of de muiscursor verplaatst, kun je met enkele sneltoetsen de helft van of de volledige touchpad uit- en aanzetten. Het grote oppervlak is misschien handig als je veel met gestures werkt waarbij twee of drie vingers gebruikt moeten worden, maar verder zie ik niet echt de meerwaarde.

Van gamelaptops is bekend dat ze dankzij hun high-end hardware behoorlijk gewichtig zijn en dat is met de maar liefst 2,8 kilo zwaar wegende X40 niet anders. Behalve het gewicht van de laptop is ook de voedings'brick' een slordige 1,5 kilo en de cooling unit nog een keer pakweg een halve kilo. Dat maakt het complete pakket behoorlijk zwaar en nodigt niet echt uit om de laptop overal mee heen te nemen. Mijn advies is om bij de aanschaf van een dergelijke laptop er een fatsoenlijke rugtas, dus geen laptoptas, voor aan te schaffen die ook enigszins hufterproof is. Met het 17 inch grote scherm heeft de X40 wel een behoorlijk formaat tas nodig.

Normaliter ben ik nooit zo gemotiveerd om allerhande hulpprogramma'tjes en meegeleverde 'optimalisatiesoftware' te gebruiken. We hebben laptops en desktop-pc's langsgehad die bij de eerste keer aanzetten eerst tig pop-ups geven van allerlei 'control center' applicaties waarmee zaken als schermhelderheid, kleuren, geluidsprofielen, key binds, overclocking, muis- en touchpadvoorkeuren en RGB-verlichting getweaked kunnen worden. Het is zonder meer een pluspunt dat er van alles gecustomized kán worden maar bij een beest van een laptop als dit ga ik er stiekem een beetje vanuit dat de boel al zo optimaal mogelijk afgesteld staat, hoewel dat ook deels persoonlijk is natuurlijk.

De X40 heeft geen last van bemoeizuchtige, opdringerige bloatware, de Windows 11-installatie is vrij clean en mocht je wel willen tweaken dan kun je zelf de benodigde software erbij zoeken. Wel interessant is de Nahimic-software voor de laptop-audio. Nahimic is verantwoordeiljk voor de speakers en daar komt met de standaardinstellingen al een aardig zuiver geluid uit voor een laptop. Met behulp van de app kun je behalve geluidsprofielen ook easy surround instellen, hiermee kun je iedere willekeurige bluetooth-speaker opnemen in je audio-ervaring, zelfs mijn 8-jaar oude Wonderboom-speakertje kon meedoen. Het is doodsimpel in te stellen en zorgt voor zeer puike surroundeffecten in bijvoorbeeld F1 22. Voor de mobiele gebruiker dus nog een extra apparaat om rekening mee te houden in de bepakking, voor de optimale game-ervaring.

In de Erazer Control Center bepaal je typische zaken zoals de keyboard backlights, de 'performance mode', voorkeuren van de fans in de koeler en de kleurtjes van de LED-strips en de koelerverlichting. Ook kun je bijvoorbeeld een prestatieprofiel instellen voor kantoorgebruik. Dit is van positieve invloed op de batterijduur, maar de batterijduur is sowieso om te huilen wanneer je de laptop gebruikt waar hij voor gemaakt is. Het is vrij irrationeel om op de X40 te gaan gamen zonder aangesloten te zijn op het netstroom, niet in de laatste plaats omdat er allerlei performance-indicatoren worden teruggeschroefd als je op de batterij gaat werken. Bij regulier kantoorgebruik, gebruik van Office-applicaties en wat webbrowsen is het batterijniveau ook niet om over naar huis te schrijven. Ik zie dat niet echt als een minpunt verder omdat het zoals aangegeven veel logischer is om de X40 voortdurend op het lichtnet ingeplugd te hebben.

Na een rappe Steam-installatie en de bijbehorende library te hebben voorzien van enkele veelgespeelde titels, kunnen we de X40 eens goed laten zweten. We doen een aantal bescheiden benchmarks van enkele games met en zonder de cooling unit aangesloten, waarbij de voeding wel te allen tijde is ingeplugd. Qua settings zetten we alles op maximaal maar laten we waar van toepassing ray tracing uitstaan. Wat opvalt is dat het verschil tussen wel en geen waterkoeling nogal fluctueert.

Het geeft een algemeen plaatje maar hou er rekening mee dat dit resultaten zijn uit een amateuristische test waarbij we niets anders doen dan enkele game-segmenten van pakweg vijf minuten vanaf een savegame tweemaal doorlopen, met en zonder waterkoeling. Het kan prima zijn dat de uitgekozen segmentjes zich slecht lenen voor een benchmark, omdat ze juist extra zwaar of extra licht zijn en daardoor niet representatief voor de gehele game, maar het geeft een acceptabel algemeen beeld.

Dat je goed kunt gamen op dit bakbeest mag voor zich spreken. Prestaties van de mobiele RTX 4090 zijn goed, maar hou er rekening mee dat de laptop-equivalenten van GPU's altijd inleveren op hun desktop-variant. Kort door de bocht kun je stellen dat laptop-prestaties van een 4090 grofweg overeenkomen met desktop-prestaties van een 4080 en dan nog zijn er allerlei extra facetten die van invloed kunnen zijn. De meerwaarde van de cooling unit is verder ook discutabel. Wij kregen deze er weliswaar bij om te testen, maar in de winkel moet je daar nog apart voor betalen en zit er een prijskaart van rond de 200 euro aan. Je kunt je afvragen of dat het waard is voor de soms verwaarloosbare performancewinst.

Het is een riedeltje wat we wel vaker herhalen, maar gaming laptops van dit kaliber zijn niet bedoeld voor de kritische gamer met enige IT-affiniteit. De X40 is weliswaar een beest van een laptop die uitstekende prestaties neerzet, maar met zijn enorme gewicht en talrijke, zware accesoires over het algemeen niet geschikt om veelvuldig mee te nemen. Het is veel voor de hand liggender om de machine op een vaste plek neer te zetten, op een bureau met genoeg ruimte voor zijn toebehoren en eventueel een externe monitor. Het is alleen logischer en financieel aantrekkelijker om in dat scenario een desktop-pc samen te stellen waarbij je zorgvuldig zelf de onderdelen bij elkaar zoekt en vele malen betere bang-for-buck krijgt. Met een prijskaart van rond de 4000 euro is de doelgroep voor Erazer's Beast X40 dan ook de gemakszuchtige gamer of rijke ouder die "gewoon" de snelste game-laptop van het moment wil kopen, zonder daar al te veel moeite voor te hoeven doen.