Pas op voor oogkleppen impact Green Deal

LTO Nederland waarschuwt voor oogkleppen bij de uitwerking van de Green Deal. De ‘Van boer tot bord’-strategie leidt tot aanzienlijk minder landbouwproductie in Europa, toenemende voedselimporten en hogere consumentenprijzen. Dat wordt opnieuw onderstreept door twee recente studies van Wageningen University & Research. Hoge prijsfluctuaties en sterke prijsdalingen in verschillende sectoren creëren grote inkomensrisico’s voor boeren. Daarover debatteert het Europees Parlement vandaag. LTO benadrukt dat de totale impact op de land- en tuinbouw en de voedselproductie daar scherp in beeld moet blijven.

Sjaak van der Tak, voorzitter LTO Nederland: “Lagere landbouwproductie leidt tot minder Europese export en meer import van voedselproducten van buiten de EU. Daarmee komt de strategische voedselsoevereiniteit van Europa in het geding. Een vermindering in productie betekent dat meer landbouwgrond buiten de EU nodig zal zijn om verliezen in Europa te compenseren. Meerdere studies wijzen op grote ‘carbon leakage’, wat vraagtekens zet bij de wereldwijde effectiviteit van de ‘Van boer tot bord’-strategie om klimaatverandering tegen te gaan. Pas dus op met oogkleppen bij politieke besluitvorming. De wereld is groter dan postzegel Nederland, de impact van Europa op de wereld is gigantisch. Bij de uitwerking van Green Deal-beleid is een scherpe blik op de Europese voedselproductie vereist, met wetenschappelijke onderbouwing van politieke doelen. Als LTO zitten we daar bovenop!”

WUR berekende dat met de uitvoering van de Europese Green Deal de gemiddelde landbouwproductie in Europa met 10 tot 20 procent daalt. Voor sommige gewassen kan het productievolume zelfs met 30 procent afnemen. Vooral de doelen van de Commissie om in 2030 het  gewasbeschermingsmiddelengebruik en de nutriëntverliezen in de Europese Unie (EU) te halveren en het kunstmestgebruik met 20 procent te reduceren, creëren deze effecten. Naast lagere opbrengsten kunnen deze maatregelen zorgen voor ernstige kwaliteitsproblemen in Europa. Gewassen zijn met minder gewasbeschermingsmiddelen veel vatbaarder voor aantasting door ziekten of schimmels. Producten kunnen daardoor zelfs ongeschikt worden voor menselijke of dierlijke consumptie.

Verstoring van de handelsbalans en grote inkomensschommelingen
Een lagere productie leidt tot schaarste op de markten. Als gevolg daarvan verwacht Wageningen University een gemiddelde prijsstijging van 10 procent voor consumenten. Consumenten zijn immers niet bereid evenveel te betalen voor lagere voedselkwaliteit. Deze prijsstijgingen en schaarste hebben ook grote negatieve gevolgen voor de Europese handelsbalans.

Wageningen University verwacht dat boeren door de Green Deal de komende jaren met negatieve inkomenseffecten worden geconfronteerd. De lagere productievolumes verlagen de omzet op agrarische bedrijven en dit wordt niet gecompenseerd door lagere kosten voor gewasbescherming en kunstmest. Deze kostenreducties verlopen langzamer dan de verwachte inkomensdalingen. Grote fluctuaties in productievolumes zorgen daarnaast voor grote wisselingen in het boereninkomen. De inkomenszekerheid van boeren komt daarmee verder onder druk komt te staan. Hierdoor wordt het nog lastiger voor boeren en tuinders om te verduurzamen.

Hoorzitting Europees Parlement
Deze onderzoeken van Wageningen University herbevestigen de zorgen van LTO Nederland over de impact van de Green Deal op de land- en tuinbouw. Eerder trokken Universiteit Kiel, het JRC en het Amerikaanse landbouwministerie vergelijkbare conclusies. Vandaag lichten verschillende wetenschappers hun onderzoeksresultaten toe tijdens een hoorzitting in het Europees Parlement. LTO Nederland roept Nederlandse Europarlementariërs op de bevindingen van de betrokken onderzoekers te gebruiken als basis voor verdere besluitvorming rond de wetgevingsvoorstellen die de Europese Commissie de komende maanden en jaren presenteert. Daarnaast is aanvullend onderzoek nodig om de totale impact van de Green Deal voldoende in beeld te krijgen.