Vertrouwelijke stukken bevestigen: toeslagenschandaal is veel groter

Jippie

RTL Nieuws heeft geconcludeerd na inzage in duizenden vertrouwelijke documenten van de afdeling Toeslagen dat de omstreden werkwijze van de Belastingdienst is veel eerder begonnen dan tot nu toe bekend. 

Lang is  men ervan uitgegaan dat de rigide handhaving van de regels en de hardvochtige jacht op fraude het gevolg waren van de Bulgarenfraude met toeslagen in 2013. Maar deze praktijk lijkt na inzage in handleidingen, werkinstructies, Excelbestanden en verzonden brievenbestond al veel langer te bestaan.

Al vijftien jaar lang houden belastingambtenaren zich niet aan de wet bij terugvordering van toeslagen. Instructies om bij twijfel toeslagen niet zomaar uit te keren zijn al kort na de invoering van het toeslagenstelsel opgesteld. Dat geldt niet alleen voor de kinderopvangtoeslag, maar ook voor zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget. 

In een werkinstructie die is opgesteld in 2006 wordt de term 'afwijkend behandelen' al genoemd voor mensen bij vermoedens van fraude. Zij belanden op een zogenaamde 'uitsluitlijst', hierdoor worden toeslagen stopgezet. 'Nihilstelling' heet dat in het vakjargon van de Belastingdienst. 

Volgens de Belastingdienst is het logisch dat gezien het grote aantal toeslagen dat werd uitgekeerd de fiscus al in de beginjaren heeft ingezet op massaal toezicht en fraudebestrijding.

Mensen die op zo'n uitsluitlijst belanden, werden daar niet van op de hoogte gesteld. Doordat men daardoor niet wisten dat ze als fraudeur te boek stonden, ontbrak de mogelijkheid om zich te verweren en/of hun onschuld aan te tonen. In een werkinstructie van de belastingdienst uit 2010 wordt als reden aangevoerd voor het niet op de hoogte stellen van de vermelding op de uitsluitlijst 'omdat de aanvragers zijn betrokken bij een fraudeonderzoek'. 

Eerder doken al tientallen van dit soort instructies op die in strijd waren met de Nederlandse wet- en regelgeving. Nu blijkt dat het er veel meer zijn. Meer hierover bij RTL Nieuws.

Het ministerie van Financiën heeft op dit nieuws als volgt gereageerd (samenvatting):
'Het ministerie van Financiën zegt niet alle door RTL Nieuws aangevoerde stukken te hebben kunnen achterhalen. Wel bevestigt het ministerie dat strikte interpretatie van wet- en regelgeving door de Belastingdienst ook in de beginjaren zeer ingrijpende gevolgen heeft gehad voor mensen. "Dat is bekend, en dat is ook onderkend", staat in een schriftelijke reactie. "Juist om die reden heeft het kabinet besloten om ouders te compenseren over de gehele periode sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag in 2005.'


De hele reactie van het ministerie van Financiën is hier te lezen: Vragen RTL Fraudejacht