Norovirus weer belangrijkste veroorzaker van ziekte-uitbraken door voedsel

In 2019 registreerden de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de GGD’en minder uitbraken van voedselgerelateerde infecties en vergiftigingen dan in 2018. Of er afgelopen jaar minder uitbraken waren of dat er alleen minder meldingen zijn, is niet bekend. De belangrijkste veroorzaker van ziekte-uitbraken door voedsel blijft het norovirus. Dat blijkt uit de registratie van voedselgerelateerde uitbraken in Nederland in 2018-2019.

In 2019 registreerden NVWA en GGD’en in totaal 735 voedselgerelateerde uitbraken, waarbij 3058 mensen ziek werden. In 2018 lag dat aantal op 756 uitbraken, met 2805 zieken. Net als in voorgaande jaren blijft norovirus de belangrijkste veroorzaker van geregistreerde voedselgerelateerde uitbraken, gevolgd door Salmonella en Campylobacter.

Voedselgerelateerde uitbraken
Mensen kunnen ziek worden van voedsel. Als twee of meer mensen tegelijk ziek worden na het eten van hetzelfde voedsel, wordt dat een voedselgerelateerde uitbraak genoemd. Behandelend artsen en laboratoria moeten deze uitbraken melden aan de GGD’en. Mensen die vermoeden dat ze ziek zijn geworden door voedsel, kunnen dit ook zelf melden bij de NVWA. De genoemde getallen zijn lager dan het werkelijke aantal voedselgerelateerde uitbraken en het aantal zieken. Dat komt onder andere omdat niet iedereen die ziek is naar de huisarts gaat of de NVWA informeert. Het werkelijke aantal voedselgerelateerde infecties in Nederland wordt geschat op rond de 650.000 per jaar.

Hygiënische maatregelen
Een deel van de voedselgerelateerde infecties is te voorkomen door goed hygiënisch te werken in de keuken. Dit betekent handen wassen voor het koken, verschillende snijplanken en messen gebruiken voor rauw en gaar voedsel, en het eten goed laten garen.

Analyse registraties
De NVWA en de GGD’en onderzoeken uitbraken van voedselgerelateerde infecties en vergiftigingen om meer zieken en uitbraken te voorkomen. De NVWA onderzoekt het voedsel, de herkomst en de plaats waar het wordt bereid. De GGD richt zich op de personen die besmet voedsel hebben gegeten en probeert via hen de mogelijke bron(nen) te herleiden.

Het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) van het RIVM  voegt de meldingen van de GGD’en en NVWA samen en analyseert ze als geheel. Deze analyse levert inzicht op over de oorzaken van voedselgerelateerde uitbraken in Nederland, de mate waarin ze voorkomen en mogelijke veranderingen hierin door de jaren heen. Deze inzichten helpen bij het bestrijden van voedselgerelateerde uitbraken.