VS stuurt oorlogsmaterieel naar Golf

Washington heeft raketafweersystemen naar de Perzische Golf gestuurd en brengt er bommenwerpers en marineschepen in stelling. Dat zou zijn vanwege een dreiging tegen Amerikaanse troepen in de regio, maar het lijkt erop dat de VS Iran verder onder druk wil zetten. Teheran noemt de claim van dreiging onzinnig.

De Amerikaanse stappen komen tegen de achtergrond van de terugtrekking uit de nucleaire deal vorig jaar, en het op de terreurlijst zetten van de Revolutionaire Garde-elitetroepen. Bovendien kregen onlangs vijf landen te horen dat ze sancties kunnen verwachten omdat ze nog steeds Iraanse olie kopen, te weten China, India, Japan, Turkije en Zuid-Korea. Daarmee worden de duimschroeven bij Iran verder aangedraaid.

Iran zei recent dat het wellicht weer begint met het verrijken van uranium. Dat was aanvankelijk de aanleiding voor het atoomakkoord dat de internationale gemeenschap in 2015 met het land sloot, waarmee ook inspecties mogelijk werden. Iran heeft altijd ontkend dat het bezig was met de ontwikkeling van een kernwapen; het atoomprogramma zou voor vreedzame doeleinden zijn zoals energie. Maar onder druk van Israël stapte de VS uit de deal.

Het Pentagon ontkent dat Washington op oorlogspad is. De VS zou wel "klaar zijn om Amerikaanse troepen en belangen in de regio te verdedigen". Het land heeft op dit moment meer dan vijfduizend manschappen in buurland Irak.

De uitzending van marinefregat USS Arlington naar de regio zou al zijn gepland maar zijn vervroegd, zeggen de Amerikanen. Ook het vliegdekschip Abraham Lincoln heeft zich bij de vloot gevoegd. Yousef Tabatabai-Nejad van de Iraanse Raad van Experts zei op de plaatselijke televisie dat die vloot "met één raket kan worden vernietigd", aldus de BBC.

'De keel dichtknijpen'
"De Amerikanen hebben bekendgemaakt wat ze willen: Iran economisch de keel dichtknijpen zodat het Iraanse volk in opstand komt", zegt geschiedkundige Peyman Jafari van de Universiteit van Amsterdam tegen de NOS. Zo zouden bijvoorbeeld veel mensen afhankelijk zijn van werk in de metaalindustrie, wat in gevaar komt met de verdere sancties. Die hebben al gezorgd voor terugtrekking van buitenlandse investeerders, een val van de nationale munt en protesten.

De Amerikaanse president Donald Trump zegt evenwel dat hij een "nieuwe deal" wil met Iran, die niet alleen over de nucleaire activiteiten gaat maar ook over zijn ballistische raketten.

De opschaling van Amerikaanse militaire aanwezigheid heeft er ook mee te maken dat Iran al meermaals heeft gezinspeeld op tegenmaatregelen tegen de sancties, in de vorm van een blokkade van de Straat van Hormuz. Daar gaat zo'n twintig procent van de dagelijks gebruikte olie doorheen.

Maar met al dat oorlogstuig en beschuldigingen over en weer wordt de situatie behoorlijk gespannen en zou de vlam "zomaar in de pan kunnen slaan", zegt Jafari. Toch denkt hij niet dat het snel uit de hand loopt, want de Iraanse leiders zijn berekenend. "Ze weten dat de VS een nieuwe oorlog niet kunnen verkopen. Niet aan het buitenland, maar ook niet aan hun eigen volk."