'Helderziende' vindt schedel op kerkhof
En nog een heilige schedel ook! Neejoh hoe dan? Nou dat zit zo: we nemen u mee naar het Zuid-Hollandse dorpje Noordwijk aan Zee in het jaar 885.
De Vikingen zijn zojuist aan land gekomen om, zoals gebruikelijk in die tijd, een aantal dorpen te plunderen en daarnaast dood en verderf te zaaien. Op dat moment is geheel ontoevallig de Schotse priester Jeroen van Noordwijk in het dorp. Als zendeling moest hij de ongelovige Noordwijkers aan het katholieke geloof zien te krijgen en stichtte daarom de eerste kerk van Noordwijk. Of het storm liep in de kerk van Jeroen is onbekend, sterker nog: dit hele verhaal is pas eeuwen na zijn dood door iemand op papier gezet. De Vikingen hadden echter weinig met het woord van de god uit Rome. Volgens het fictieve verhaal zou Jeroen geweigerd hebben om te offeren aan de heidense goden van de Vikingen. Wat hem dus de kop gekost zou hebben. Iemand zou zijn lichaam en hoofd ergens in de duinen begraven hebben.
Er gaan een paar honderd jaar voorbij en ineens gaat ergens in de 14e eeuw het verhaal rond dat de schedel van de onthoofde Jeroen 'geneeskrachtig' zou kunnen werken. Duizenden pelgrims trekken naar Noordwijk om te genezen of zo. Of om anderen voor de gek te houden. Ook hier is de documentatie erg summier over het doel van de pelgrimstocht naar Noordwijk. Wikipedia weet ons te vertellen dat niemand eigenlijk precies wist waar die dekselse Jeroen nou eigenlijk begraven was. Een jongen uit Noordwijk beweerde in zijn dromen bezocht te zijn door de priester. Tot twee keer toe werd de locatie van zijn botten getoond zodat deze opgegraven konden worden om ze vervolgens ergens anders weer te begraven. Pas nadat priester Jeroen uit het hiernamaals paarden had gestolen van de knaap was hij bereid om de botten te verplaatsen. Uiteraard werd priester Jeroen daarna heilig verklaard en zou men zich tot hem kunnen wenden om verloren dingen terug te vinden.
En zo brengt het verhaal van Jeroen ons in 2018 wederom naar Noordwijk. Cultuurhistoricus Harrie Salman heeft op Wikipedia gelezen over de schedel en denkt; die moet ik hebben! Maar hoe doe je dat, zo'n heilige schedel vinden? Uiteraard met een paragnost die buiten alle gebaande wegen van de archeologie veel sneller resultaat weet te leveren. Paragnost Chris Zoet trok er met zijn wichelroedes op uit en besloot om maar gewoon bij de kerk in Noordwijk te beginnen. Volgens eigen zeggen volgde hij zijn koperen stokjes die hem richting de kerktoren dirigeerden. Toen hij bij de muur stond wezen de stokjes naar binnen. Wat volgens de handleiding van de wichelroedes zou betekenen dat de schedel in de buurt moet zijn.
Uiteraard kan het niet zó ontzettend makkelijk zijn. Dat je in één poging gelijk de pot met goud gevonden hebt. Paragnost Chris Zoet kan zelf ook een leuk grapje. Hij kan namelijk helderziend kijken. "De wichelroede wees naar binnen toe en toen zei ik: ik zie helderziend dat hij 1 meter diep ligt. Tegen de buitenmuur aan." Werkelijk waar ontzettend handig dat 'helderziend kijken'. Op de aangewezen plek wordt vervolgens gegraven. En wat denk je, ze vinden een schedel?! Cultuurhistoricus Salman is overtuigd van een wonder. "Dat is op zich al een wonder." Nou en wat voor wonder. Een schedel in de grond bij een kerk. Waar waarschijnlijk vele honderden mensen zijn begraven in de afgelopen eeuwen. Wat zeer gebruikelijk is bij kerken. Na wat zoekwerk kom ik tot de conclusie dat er zelfs een speciaal woord voor is bedacht: kerk·hof (het'o'meervoud: kerkhoven) 1 begraafplaats. Al bestaat natuurlijk altijd de mogelijkheid dat het vinden van een schedel geen logisch gevolg hoeft te zijn van graven op een kerkhof.
Gelukkig komt er toch nog iemand het toneel op met een goed verhaal. Antoine Wilbers van archeologenbureau IDDS gaat onderzoeken of er iets zinnigs valt te zeggen over de schedel. "Voor hetzelfde geld blijkt die helemaal niet van een man te zijn, maar van een vrouw." Over een maand of twee weten we hopelijk hoe oud de schedel is en waar de persoon mogelijk geleefd heeft. Paragnost Chris Zoet ziet het onderzoek met vertrouwen tegemoet. "Dit is geen gelukstreffer". Zou toch raar zijn ook als helderziende, dat je er toch naast blijkt te zitten. Man man man wat een verhaal toch weer.
