Wat is rijk?

Onlangs las ik dat Messi meer dan tien miljoen per jaar verdient. Oké, column klaar. Dat is rijk. Maar is dat alles dan? Ik verdien dat niet en toch vind ik dat ik rijk ben.

Ik zou niet eens weten wat ik met al dat geld zou moeten doen. Waarschijnlijk zou ik mijn familie er goed van laten leven en ook een groot deel aan goede doelen schenken. Ik weet niet of Messi dat doet, maar wat moet je er anders mee? Eigen vliegtuigen en schepen kopen? Of een eiland misschien? Ik zou er niet gelukkiger door worden.

In ieder geval is zeker dat Messi rijk is. Maar wanneer ben je dan niet rijk? Ja, als je in de bijstand zit en met geen mogelijkheid rond kan komen met je gezin. Maar tussen Messi en de bijstand zit een enorm gat. Ik denk dat je rijk bent als je kan voldoen aan je behoeften. En dat kan voor iedereen verschillend zijn.

Toen ik een jaar of veertien was, dacht ik dat ik met drieduizend gulden in de maand een gelukkig mens zou kunnen zijn. Maar ja, ik had alleen lagere school en dus kwam die drieduizend gulden er niet. Vanaf mijn diensttijd werkte ik als ambtenaar bij de Octrooiraad en verdiende het minimumloon. Dat interesseerde me echter niet, want ik speelde in een band en we oefenden drie keer in de week en traden twee tot vier keer in de week op. Niet dat ik daarmee extra verdiensten had, want vrijwel alles ging in de spullen, maar ik had een goed leven. Ik had geen extra geld nodig.

Ik ben op mijn 23e getrouwd. Dat was een moetje. Toen moesten we dus als gezin van dat minimumloon rondkomen. Eerst met één dochtertje en een paar jaar later met twee dochtertjes. En dat lukte. We kwamen nooit in het rood. We hadden echter geen auto. Die kon er niet vanaf. De auto hadden we ook niet nodig want ik fietste gewoon naar mijn werk. Die auto kwam er pas in het jaar 2000 omdat mijn vrouw drie uur met het openbaar vervoer kwijt was als ze haar moeder wilde bezoeken. Toen heeft ze haar rijbewijs gehaald. Ik heb het nog steeds niet. Ik ben een fietser.

Als we in die tijd op vakantie gingen, dan boekten we bij de toenmalige France Tourist Service. Dan boekte je ergens in Frankrijk een bungalowtent voor twee weken, inclusief de treinreis en transfer naar de camping. Dat ging prima van dat minimumloon.

We hoefden nooit uit te gaan, want ik speelde natuurlijk zelf al ieder weekend met de band ergens. Uit eten gingen we niet, maar we gingen wel af en toe ergens een dagje wandelen. Feesten waren er genoeg, maar in die tijd namen de mensen die naar het feest gingen alles zelf mee. De kosten waren dus laag en het genot was hoog.

Toen ik echter met de band stopte, verveelde ik me en mijn vrouw merkte toen slim op dat ik dan wel eens naar de avondschool kon gaan. En dat werd zowaar een succes. Ik deed HAVO en M.O Duits en tijdens dat proces veranderde ik een aantal keren van baan en ging ook meer verdienen. Op een gegeven moment werd ik ergens chef van een grote afdeling en ging wel 6400 gulden verdienen.

Vanaf dat moment pasten we onze levenswijze aan. Er kwamen grotere reizen. Naar Griekenland, Egypte en we fietsten door Thailand, Maleisië, Sumatra, Sulawesi en Sri Lanka. We kochten een huis. Dat kon toen. Ik moest me wel een paar keer omscholen, maar dat maakte de inkomsten er niet slechter op.

Toch hadden we met het minimumloon ook over het algemeen een leuk leven gehad. In de tijd dat we dat hadden, hoefden we ook niet meer omdat we ons levenspatroon er op hadden afgesteld.

Nu we meer verdienden, want mijn vrouw was ook gaan werken toen de kinderen het huis uit waren, gaven we meer uit, maar de dingen waaraan we het geld uitgaven, hadden we voor die tijd niet gemist.

We konden nu ook gaan skiën, maar in de tijd van het minimumloon misten we dat echt niet. Er waren in die tijd trouwens maar weinig mensen die konden gaan skiën. En daar had je het al: alleen de rijken konden gaan skiën. Dat waren dan de mensen uit Wassenaar, Aerdenhout en Blaricum. Nou, ik kende een aantal van die mensen omdat ik familie in Wassenaar had en dat waren vaak verschrikkelijke mensen voor wie alleen maar status gold. Die hadden echt geen leuk leven. Niet allemaal natuurlijk, maar wel veel, vond ik.

Als je het alleen in geld uitdrukt, zijn mijn vrouw en ik niet rijk. Maar zo voelen we het wel. We hebben net de hypotheek dit jaar weer voor dertig jaar verlengd tegen de huidige lage rente. Dat kon omdat we al veel hadden afgelost, maar nog niet alles. Als die termijn afloopt dan ben ik 103 dus dan zien we wel weer verder. We kunnen precies doen wat we willen, maar dat komt omdat we precies willen wat we kunnen doen. En dat laatste is denk waar het om gaat. Als je nooit meer uitgeeft dan wat je kunt uitgeven dan hoef je echt geen tien miljoen per jaar te verdienen. Dan kun je al redelijk snel ‘rijk’ zijn.

Natuurlijk weet ik wel dat er omstandigheden zijn die maken dat het ook moeilijk is om niet meer uit te geven dan je kunt uitgeven. De bijstand is geen vetpot. Op de Wajong wordt ook nu weer bezuinigd en als je chronisch ziek bent dan gaat het met het geld ook niet altijd jofel. Er zijn dus wel wat omstandigheden die mee moeten helpen bij mijn vorm van ‘rijkdom’, maar als je verder gezond bent en geen bijzondere omstandigheden kent, dan kun je al vrij snel ‘rijk’ zijn.