De wereld in handen van Google en Facebook

Economie-filosoof Rogier de Langhe van de universiteit van Gent wil de macht in handen geven van platforms op Google en Facebook. Ik had al wel eens gehoord dat genialiteit en gek heel dicht bij elkaar liggen en nu weet ik zeker dat het zo is.

Als je op je mobieltje met iemand whatsappt dat je van plan bent om naar Kreta op vakantie te gaan, dan krijg je op Facebook een gesponsorde pagina van Kras te zien waarin een reis naar Kreta wordt aangeboden en die een paar van je vrienden zogenaamd leuk vinden. En aan dat soort social media wil Rogier gewoon alle macht geven.

Rogier stelt dat de overheid beter gerund kan worden door platforms op Google en Facebook dan door natiestaten. Die platforms kunnen betere oplossingen bedenken voor de pensioenen, asielzoekers, de gezondheidszorg en het klimaat. Jongeren hebben volgens hem het idee dat ons bestuur niet meer zo goed functioneert.

Nou ben ik niet echt een fan van Rutte drie, maar om in plaats daarvan het land te laten besturen door Google en Facebook gaat me toch echt wat te ver. Uit wat voor mensen gaan die platforms dan bestaan als er op Facebook veel mensen te vinden zijn die denken dat het nieuws van sites als de Speld en Nieuwspaal echt nieuws is?

Waarom denkt deze Belg dat platforms beter kunnen regeren dan de huidige regeringen? Hij denkt dat de macht net zo goed naar een zoekrobot kan gaan dan naar een democratisch gekozen minister. Zo’n platform kan volgens hem de samenleving verrijken. Ik denk eerder dat het Google, Facebook en bedrijven kan verrijken.

Natuurlijk heeft hij gelijk dat social media zoals Google en Facebook veel meer contact hebben met de mensen dan bijvoorbeeld onze regering, maar het is wel een commercieel contact. Hoe moet ik me trouwens zo’n platform voorstellen?

Om een land te besturen moet er toch echt een begroting worden gemaakt. Je kunt niet zo maar wat in het wilde weg platformen. En wie moeten er in de platforms? Of bestaan die platforms gewoon uit iedereen die over een bepaald onderwerp meepraat? Als hij dat laatste bedoelt dan wens ik de wereld veel sterkte. Het zouden natuurlijk platforms kunnen zijn van specialisten uit het bedrijfsleven. Een financieel platform, een platform voor defensie, een platform voor de zorg, een platform voor politie en justitie, eentje voor landbouw, klimaat en eentje voor immigratie. Dat zegt Rogier echter niet.

Rogier heeft het over geldstromen die zich niet aan grenzen houden, zoals de bitcoin. Inderdaad, dat is zo. En terroristen houden zich ook niet aan grenzen en criminelen ook niet daarom is er nou juist internationale samenwerking zoals in de Europese Unie. Die samenwerking gaat ook over grenzen heen. Waarom zouden platforms op Facebook en Google dat beter kunnen?

Op dit moment zie je juist dat social media misbruikt worden door andere mogendheden om nepnieuws te verspreiden. Deze week was bij het nieuws zelfs sprake van een Russische site die precies leek op een site van de Nederlandse overheid en die valse informatie over de ramp met de MH17 bevatte. Er was een nep Twitter account van een zogenaamde nabestaande van een slachtoffer van de MH17.

Juist Google en Facebook worden door hackers van andere mogendheden misbruikt om de publieke opinie in landen te beïnvloeden en daar moeten wij dan ons land aan toevertrouwen? Laat die social media eerst maar eens orde scheppen in de chaos die al dat nepnieuws veroorzaakt. Er zijn namelijk heel veel gebruikers die heel veel nepnieuws klakkeloos delen. Ik kreeg deze week ook weer van een aantal kanten een zogenaamd artikel op mijn tijdlijn en in mijn messenger gepleurd over het Sinterklaasjournaal. De NTR zou bij 300.000 keer delen van een bericht van de site Zwarte Piet Fan de Zwarte Piet in het Sinterklaasjournaal zwart laten blijven. En mensen trappen er massaal in, terwijl je weet dat alles van die site nep is, als je even op de Hoax-wijzer kijkt.

Nog zoiets. Vlak na de aanslag in Las Vegas hebben Google en Facebook nepnieuws verspreid over de zogenaamde dader. Zodra iemand de daarin genoemde naam googelde, kwam een bericht van forum 4chan tevoorschijn. Bij Facebook was het verkeerde informatie die werd verspreid door de site Alt-Right. Er verscheen daar een pagina waarop gebruikers zogenaamd konden zien of hun familie en vrienden veilig waren. Google en Facebook hebben er snel voor gezorgd dat het nepnieuws verdween, maar het leed was al geschied. Al het nieuws gaat namelijk razendsnel over het net, dus ook het nepnieuws.

Dat is wel een probleem voor Rogier en zijn platforms. Wat voor platforms zouden dat dan worden? Hoe communiceren die met elkaar? Wie gaat er straks over ons belastinggeld, dat nu al vaak verkeerd wordt besteed? En, zeer belangrijk, wie houdt er toezicht op die platforms?

Ik zou er wel een voorstander van zijn om platforms met know how te gebruiken bij het nemen van beslissingen. Maar ook dan moet je er zeker van zijn dat je de juiste en eerlijke informatie krijgt. Gebruik de social media om de mensen in het land bij het beleid te betrekken. Dan krijgen zij meer de indruk dat er naar ze geluisterd wordt dan nu en je kunt als regering en Tweede Kamer wel wat goede ideeën gebruiken. Via social media gaan die informatiestromen ook veel sneller. Maar ik moet er echt niet aan denken dat we de macht uit handen geven aan dit soort social media.