Rus die Derde Wereldoorlog mogelijk voorkwam overleden

De Russische militair die de Derde Wereldoorlog mogelijk heeft voorkomen, blijkt in mei overleden te zijn. Een Duitse journalist nam eerder deze maand contact op met Stanislav Petrov vanwege zijn verjaardag, maar de ex-militair bleek op 19 mei al overleden te zijn. Petrov werd 77 jaar.

Op 26 september 1983 was Petrov gestationeerd in een luchtverdedigingsbunker nabij Moskou, waar hij de leiding over had. Op zijn radarscherm zag Petrov tot zijn grote schrik even na middernacht plotseling dat een Amerikaanse kernraket onderweg was naar de Sovjet-Unie, gezien de situatie in de Koude Oorlog geen geheel onrealistische zaak - Sovjet-straaljagers hadden net een Koreaans passagiersvliegtuig uit de lucht geschoten.

Niet veel later kwamen daar nog eens vier lanceringen bij: de Koude Oorlog leek niet langer 'koud' te zijn, maar de wereld stond op het punt van een kernoorlog. "Ik riep al mijn ondergeschikten bevelen toe, om paniek te voorkomen. Mijn beslissing kon heel veel gevolgen hebben en dat wist ik", verklaarde Petrov later. 

Dat mag gerust een understatement genoemd worden, want een dergelijke waarschuwing diende Petrov gelijk door te geven aan zijn meerderen. Binnen grofweg een half uur zouden de raketten Moskou in puin leggen, dus een tegenaanval moest bijzonder rap ingezet worden. "Mijn stoel voelde ineens aan als een kokend hete pan, maar ik kon niet eens opstaan. Ik was zo nerveus over wat ik moest doen."

Toch hield Petrov onder de bizarre druk zijn hoofd relatief koel en dacht hij even goed na. Zouden de Amerikanen, wanneer ze over zouden gaan tot een kernaanval op de Sovjets, dat echt met slechts vijf raketten doen? Nee, dacht Petrov, de VS zou vermoedelijk volle bak aanvallen en dus moest dit wel vals alarm zijn. Hij nam zijn besluit en gaf niks door aan zijn meerderen.

Nooit was de wereld zo dicht bij een kernoorlog, maar Petrov redde de boel met helder denkwerk. De weerspiegeling van zonlicht op de wolken bleek uiteindelijk de radarmelding veroorzaakt te hebben. Toch werd Petrov berispt door het leger: hij had het logboek niet correct ingevuld. 

Het 'incident' werd na 1983 in de doofpot gestopt en doodgezwegen. Zelfs de vrouw van Petrov kwam nooit te weten hoe belangrijk haar man was geweest: in 1998 kwam het verhaal naar buiten, een jaar eerder overleed mevrouw Petrova. In 2013 kreeg Petrov de Dresden-prijs voor zijn bijdrage aan de wereldvrede, maar hij vond zichzelf geen held. "Ik deed gewoon mijn werk."