Geen 'terrorist' meer in Noord-Ierland

Mick (Philosocles)

De Republikeinse partij Sinn Féin heeft Michelle O'Neill benoemd tot nieuwe partijleider in Noord-Ierland. Ze volgt de vorige week opgestapte Martin McGuinness op, meldt The Journal. De keuze voor O'Neill boven voormalig IRA-lid Conor Murphy is opvallend.

Ook McGuinness zat bij de IRA. Die groep was jarenlang verwikkeld in een bloedige strijd met zowel de Britten als de protestante Unionisten, om het vertrek van de Britten en aansluiting bij de Ierse republiek af te dwingen. Dat had zo'n 3500 doden tot gevolg waaronder bijna 2000 burgers.

In 1998 kwam er een vredesovereenkomst en sindsdien delen republikeinen en unionisten de macht. De alom gerespecteerde McGuinness speelde een grote rol bij die deal en raakte bevriend met zijn voormalige vijand dominee Ian Paisley.

Vorige week viel de regering over misbruik van milieusubsidie. De pro-Britse vicepremier Arlene Foster werd als verantwoordelijke aangewezen maar weigerde te vertrekken. Daarop stapte McGuinness op waardoor Foster automatisch werkloos werd.

Verkiezingen
Het vertrek dwong verkiezingen af, die op 2 maart plaatshebben. McGuinness gaat om gezondsredenen echter met pensioen. Daardoor rees de vraag of Sinn Féin opnieuw een voormalig IRA-lid naar voren zou schuiven. De naam van Conor Murphy werd vaak genoemd. Hij zat in de jaren 80 in de gevangenis wegens IRA-lidmaatschap en bezit van explosieven. Murphy speelde ook een grote rol bij de totstandkoming van het zogeheten Goede Vrijdagakkoord.

Maar de partij kiest blijkbaar voor het afschudden van dit verleden met de keuze van de 40-jarige O'Neill. Dat kan worden gezien als handreiking naar de unionistische partij DUP met wie de macht moet worden gedeeld.

Brexit
De val van de regering kwam volgens velen op een ongelukkig moment. De Britten kozen vorig jaar immers voor vertrek uit de EU, met grote gevolgen voor Noord-Ierland en de Ierse republiek. Tussen het noorden en het zuiden zouden bijvoorbeeld weer grensovergangen moeten komen, en daar hebben weinig mensen trek in. Ook wordt gevreesd voor importheffingen.

Het EU-lidmaatschap van zowel Groot-Brittanië als Ierland was van groot belang bij de totstandkoming van de Noord-Ierse vrede. Door de Brexit werd zelfs gevreesd voor het opnieuw oplaaien van de strijd. De benoeming van O'Neill kan dan ook tevens worden gezien als teken dat niemand zit te wachten op een nieuwe versie van de zogenoemde Troubles.