Komen de pokken weer terug?

qltel

Eeuwenlang teisterden de pokken, een levensbedreigende en zeer besmettelijke virusziekte, de mensheid. De afgelopen 3.000 jaar is 1 op de 10 mensen gestorven aan de ziekte. Voor bijna 30 procent van de mensen die besmet raakten, was de ziekte dodelijk.

Pokken kwamen epidemisch voor en maakten in golven grote aantallen slachtoffers, vooral in de middeleeuwen en daarna. Symptomen zijn hoge koorts, zware griep, spier- en gewrichtspijn, misselijkheid, braken en grote aantallen blaasjes op de huid. Vooral in de beginfase van de ziekte is de patiënt het meest besmettelijk. Een echte behandeling tegen pokken was er niet. De enige manier om de ziekte tegen te gaan was preventief vaccineren. Maar die vaccinaties leidden in veel gevallen tot ernstige bijwerkingen die soms zelfs fataal afliepen.

Het laatste geval van pokken deed zich in 1978 in Engeland voor toen een laborante besmet raakte. Het laatste natuurlijke geval van pokken deed zich een jaar eerder voor in Somalië. In 1980 verklaarde de WHO de wereld pokkenvrij. Maar het zou kunnen dat de ziekte terugkomt door de opwarming van de aarde.

120 jaar geleden stierven duizenden mensen aan de ziekte tijdens een epidemie in Siberië. De besmette lichamen liggen begraven in de bevroren grond, maar de klimaatverandering zou er wel eens voor kunnen zorgen dat de lichamen, en daardoor dus ook het virus, weer aan de oppervlakte komt.

Er liggen nu al 24 mensen in het ziekenhuis van Salekhard vlakbij de Siberische noordkust. Niet vanwege het pokkenvirus, maar vanwege miltvuur, opgelopen door dode mensen en dieren die begraven lagen in de permafrost, de ondergrond die normaal niet ontdooit. De vrees van wteenschappers is nu dat ditzelfde met de pokken gaat gebeuren.

“Tijdens een grote epidemie in 1890 was er een dorpje waar ruim 40 procent van de inwoners overleden is aan de pokken”, zo zegt Boris Kershengolts van de Siberische tak van de Academy of Sciences. “De lichamen van de doden werden begraven in de bovenste laag van de permafrost, in de bedding van de Kolyma-rivier. Maar nu, meer dan 100 jaar later, beginnen die beddingen te eroderen. De opwarming van de aarde heeft de erosie van die beddingen versneld.”

Tegelijk is er in Siberië nog een ander probleem met de opwarming van de aarde. Er zitten gigantische hoeveelheden methaangas onder de grond. De bodem ontdooit veel sneller dan normaal waardoor dit gas ook vrijkomt en dit gas leidt tot een veel groter broeikaseffect dan de uitstoot van CO2 in de lucht. het gevolg hiervan is een vicieuze cirkel, want door een groter broeikaseffect, zal de permafrost dus nog sneller ontdooien en zal het methaangas dus nog sneller en in grotere hoeveelheden vrijkomen, wat de opwarming van de aarde dramatisch zou kunnen doen toenemen. Hierdoor zullen er in de toekomst dus nog meer dode lichamen, al dan niet besmet, aan de oppervlakte komen.